Jeżeli przed Tobą decyzja o założeniu aparatu ortodontycznego, z pewnością interesuje Cię, jak jest on zbudowany. Będzie przecież towarzyszył Ci każdego dnia przez wiele lat. Gdy jest zakładany w gabinecie stomatologicznym, wiąże się to z dużym dyskomfortem. Niewiele jednak można wskazać tak przyjemnych chwil, jak ta zaraz po zdjęciu aparatu, gdy możemy w lustrze zobaczyć własne zęby, które w końcu są proste!
Łuk, zamek i ligatury – co to za elementy aparatu ortodontycznego?
Ortodonci są specjalistami, którzy potrafią rozpoznać wady zębowe, wady zgryzu oraz zaburzenia wzrostu części twarzowej czaszki. Przede wszystkim to właśnie oni podejmują decyzję o konieczności leczenia ortodontycznego. Jest to także w kompetencjach dentystów bez specjalizacji, ale dobrą praktyką jest konsultowanie się z ekspertami w tej dziedzinie. Ortodonci bowiem muszą wiedzieć wszystko o budowie aparatu ortodontycznego. Jego odpowiedni rodzaj, konstrukcja i dopasowanie poszczególnych elementów do kształtu uzębienia pozwala pacjentowi mieć nadzieję na uzyskanie pozytywnych efektów.
Nie potrzeba skomplikowanego rysunku takiego aparatu, ponieważ składa się on z kilku części. Całą konstrukcję podtrzymuje łuk ortodontyczny. Wykonany jest z metalu lub mieszanki niklu i tytanu. W miarę upływu lat i prostowania się zębów, należy ten drucik wymieniać. Na samym początku, zwłaszcza przy dużej wadzie, jest powyginany w różne strony. Noszenie aparatu ma na celu osiągnięcie sytuacji, gdy łuk ortodontyczny będzie tworzył równą linię wzdłuż uzębienia.
Podstawą budowy aparatu są jednak zamki. Ortodonta przykleja je do zębów mniej więcej w centralnej części korony (nieco wyżej w przypadku aparatów samoligaturujących). Zamki tworzy się z metalu, ceramiki lub kompozytu. Ostatnia opcja jest przeznaczona dla osób, które nie chcą, aby ich aparat rzucał się w oczy. Kompozyt zapewnia bardziej naturalny wygląd (najmniej widoczną alternatywą są aparaty lingwalne). Zazwyczaj pozycja zamków jest stała. W niektórych przypadkach ortodonta w gabinecie stomatologicznym może odkleić pojedynczy zamek i przytwierdzić kolejny w nieco innym miejscu.
Trzecim elementem budowy aparatu ortodontycznego są ligatury, zwane potocznie gumkami. Ich zadaniem jest wspomaganie prawidłowej współpracy między łukiem a zamkami. Przytrzymują metalową konstrukcję w odpowiedniej pozycji. To rodzaj części, które wymienia się najczęściej, bo podczas każdej wizyty kontrolnej, mniej więcej co miesiąc. Produkuje się w różnych kolorach, co szczególnie cieszy dzieci. Dorośli powinni pamiętać, że jasne ligatury są bardziej podatne na przebarwienia w wyniku kontaktu np. z czerwonym winem lub kawą.
Inne części aparatu oraz wskazania dotyczące higieny
Aby wzmocnić działanie aparatu ortodontycznego, na jego budowę mogą składać się też inne elementy, m.in. sprężynki montowane pomiędzy zębami. Stosowane są gdy pojawia się potrzeba rozsunięcia zębów. Na końcu łuku ortodontycznego umieszczane pierścienie, na których nie montuje się ligatur. Specjalne przeznaczenie mają ponadto łańcuszki elastyczne, stanowiące dodatkowe zabezpieczenie przed zbyt silnym rozsuwaniem się zębów.
Wszystkie elementy zakładane w gabinecie dentystycznym będą tym lepiej działać, im więcej wysiłku włożysz w ich systematyczną konserwację. Zachęcamy do ponownego przeczytania naszego artykułu poświęconego temu tematowi – Podstawy konserwacji aparatu ortodontycznego.
