Wrocławski Aldent to klinika dentystyczna, w której pracują stomatolodzy z wieloletnim doświadczeniem. Przed nami ludzka jama ustna nie ma tajemnic. W artykułach blogowych czasami używamy specjalistycznych sformułowań, które nie dla wszystkich są jasne i zrozumiałe. Trudno się dziwić, ponieważ mało kto na co dzień zastanawia się nad szczegółami anatomicznymi szczęki i żuchwy, a wiedza zdobyta na lekcjach biologii łatwo ulatuje. Dzisiejszy wpis poświęcimy opisowi budowy zęba stałego, co pozwoli przypomnieć sobie nieco teoretycznych podstaw.
Podstawowe fakty o zębach człowieka
Stomatologia jest niezwykle interesującą dziedziną medycyny m.in. dlatego, że zęby człowieka są bardzo zróżnicowane. W pierwszym okresie rozwoju pojawiają się w naszej jamie ustnej zęby mleczne, które po kilku latach ustępują miejsca zębom stałym. Warto wiedzieć, że ich zawiązki powstają już podczas pobytu płodu w ciele matki. Dzieje się to między 6 a 8 miesiącem ciąży. Zęby stałe formują się stopniowo w rzędzie tuż za zębami mlecznymi.
Rodzaje zębów stałych:
siekacze;
kły;
przedtrzonowce;
trzonowce.
Pojawianie się zębów stałych ma swoją określoną sekwencję. Erupcja rozpoczyna się około 6 lub 7 roku życia (pierwsze trzonowce i siekacze). Wyrzynanie trwać może nawet do 21 roku życia, kiedy należy spodziewać się wzrostu trzecich stałych trzonowców w górnym i dolnym rzędzie (tzw. zęby mądrości). W dziecięcym układzie zębów brakuje także przedtrzonowców, które występują tylko jako zęby stałe. To dlatego ta druga grupa jest liczniejsza od pierwszej. Szczęka i żuchwa dorosłego człowieka mieści po 16 zębów.
Jak zbudowany jest ząb stały?
Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zęby stałe są większe od swoich mlecznych odpowiedników. Posiadają trzy podstawowe części, którymi są: widoczna gołym okiem korona zęba, będąca u styku dziąsła z koroną szyjka zęba oraz ukryty w dziąśle korzeń. Wyróżnić trzeba także cztery główne tkanki, z jakich zbudowany jest ząb: szkliwo, zębinę, cement korzeniowy i miazgę, w której znajdują się nerwy i naczynia krwionośne.
Korony różnych grup — ich powierzchnia oraz brzeg — wyglądają odmiennie, co ma związek z przeznaczeniem konkretnego rodzaju zębów. Siekacze są smukłe, ponieważ służą do przegryzania pokarmu; kły go rozrywają, a trzonowce i przedtrzonowce pomagają rozdrobnić żywność na mniejsze cząstki oraz przeżuć. Wszystkie te cele są możliwe do spełnienia również dzięki odpornemu na wysokie i niskie temperatury szkliwu, które jest najtwardszą tkanką w ciele człowieka, przez co udaje się jeść takie produkty jak np. jabłka, gruszki lub marchew.
Opisując część korzeni zęba można wyróżnić jeszcze kilka elementów anatomicznej budowy. To wspomniany już cement korzeniowy, czyli cienka tkanka chroniąca przed uszkodzeniem korzeń, który jest osadzony w zagłębieniu kości zwanym zębodołem. Umocowanie korzenia na elastycznych włóknach zbitej tkanki ozębnej to natomiast zasługa więzadeł. Ozębna zawiera ponadto system naczyń krwionośnych, limfatycznych oraz włókien nerwowych.
Na bardziej szczegółowe poznanie budowy zęba stałego można byłoby poświęcić jeszcze kilka artykułów blogowych. Naszym zdaniem ta krótka lekcja w zupełności wystarczy, aby pacjent gabinetu stomatologicznego miał ogólne pojęcie o tym elemencie własnego organizmu, który musi ulec naprawie na wygodnym fotelu kliniki Aldent.
